Cải cách bảo hiểm y tế và hỗ trợ người nghèo tại các tỉnh dự án HEMA
Khái quát
Nhu cầu và chi phí cho các dịch vụ khám chữa bệnh (KCB) tăng lên đáng kể khi Việt Nam chuyển đổi từ quốc gia có thu nhập thấp lên quốc gia có thu nhập trung bình. Trong bối cảnh phát triển kinh tế-xã hội đó, Bộ Y tế (BYT) và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXHVN) đã nỗ lực thực hiện việc đa dạng hóa các cơ chế tài chính và hướng đến bao phủ toàn dân cho hệ thống bảo hiểm y tế (BHYT). Với định hướng này, HEMA đã tập trung vào các cộng đồng khó khăn nhất tại 33 huyện và 253 xã trên cả nước. Vào năm 2012, nhóm đối tượng mục tiêu của HEMA đã có hơn một triệu người được hưởng lợi. BYT và BHXHVN đã chỉ đạo xây dựng chiến lược cải thiện việc tiếp cận các dịch vụ y tế có chất lượng.
Trong những năm qua, Chính phủ đã cải cách thành công cơ chế thanh toán cho các cơ sở y tế bằng việc phát triển hệ thống thanh toán phí theo dịch vụ hoàn toàn bằng hai phương thức thanh toán bổ trợ lẫn nhau là thanh toán theo nhóm bệnh (DRGs) và thanh toán theo định suất. Phương thức thanh toán theo định suất cho biết mức thanh toán hàng năm cho các cơ sở KCB – mức được tính bằng phí định suất nhân với số lượng người có thẻ BHYT trong một khu vực nhất định. Định suất sẽ là phương thức thanh toán chủ yếu cho KCB ban đầu. Phương thức này dự kiến được áp dụng cho 30% các dịch vụ sức khỏe ban đầu vào năm 2011, 60% vào năm 2013, và áp dụng hoàn toàn vào năm 2015. Do đó, Chính phủ Việt Nam dự định phân bổ nguồn lực nhiều hơn vào cung cấp dịch vụ y tế một cách hiệu quả và công bằng hơn.
Mục tiêu nghiên cứu
Các mục tiêu của nghiên cứu gồm có:
• Phân tích tổng quan về tình hình hiện nay của hệ thống BHYT tại Việt Nam với các thông tin về những kết quả đạt được và những thách thức sẽ gặp phải. Đặc biệt, báo cáo sẽ tập trung vào việc phân tích mức độ tiếp cận BHYT và các dịch vụ KCB của người nghèo và người dân tộc thiểu số.
• Phân tích tác động của gói hỗ trợ của HEMA cho việc đi lại, ăn uốngvà 5% đồng chi trả của người nghèo khi họ sử dụng các dịch vụ KCB.
• Phân tích những thuận lợi và thách thức với mô hình định suất của HEMA tại các TYT xã trong bối cảnh phương thức thanh toán theo định suất mới được xây dựng và áp dụng cho các bệnh viện tuyến huyện
• Chỉ ra những ảnh hưởng của HEMA trong việc định hình các chính sách BHYT tại Việt Nam
Thiết kế nghiên cứu và đối tượng tham gia
Trong nghiên cứu này, phân tích của chúng tôi dựa trên việc hồi cứu tài liệu và khảo sát thực địa tại hai tỉnh của Dự án là Lai Châu và Gia Lai. Nhằm bổ sung cho thông tin từ việc hồi cứu tài liệu Dự án, nhóm nghiên cứu tiến hành khảo sát thực địa tại hai huyện thực hiện mô hình định suất ở cấp xã là Than Uyên của Lai Châu và K’Bang của Gia Lai. Hai huyện này có nhiều người dân tộc thiểu số nghèo được hưởng lợi từ các chương trình BHYT.
Phương pháp
Nhóm nghiên cứu tổ chức các cuộc họp và tiến hành phỏng vấn riêng biệt với các cá nhân hoặc nhóm người thụ hưởng, cán bộ quản lý dự án địa phương và lãnh đạo địa phương.
Tài trợ và đối tác
Uỷ ban Châu Âu (EC) tài trợ Bộ Y tế Việt Nam qua dự án HEMA – Dự án hỗ trợ chăm sóc sức khoẻ cho người nghèo ở miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.